Marjan. Zielone płuca Splitu. Droga do Kościoła św Mikołaja

''Oj Marjane samotna planino

 pored Spljeta pored živa grada 

njetko njegdje svoju sreću traži 

a ja jadan ja bi sretan bio 

ja bi bolno srce umirio 

kad bi znao kad bi kazat mogo 

što mi mirno more oko tebe 

pram mjesecu ili uzdiše sjetno 

il šapuće tihijem talašcem ...''

 Luka Botić, 1861. god.

Split w sezonie jest miejscem tłocznym , głośnym i mimo swego niezaprzeczalnego uroku męczącym. Oczywiście jest to moja subiektywna ocena. Osobiście wolę go w maju czy wrześniu kiedy zdarzają się momenty zupełnego spokoju. Mam też nadzieję odwiedzić to fascynujące miasto wczesną wiosną aby móc się nim nacieszyć bez zbędnego dodatku w postaci hordy turystów.
Jest w Splicie miejsce gdzie w spokoju można ciszyć się urokami tego Dalmatyńskiego grodu w towarzystwie matki natury i niewielkiej ilości zbłąkanych turystów.
W zachodniej części miasta w niedalekim sąsiedztwie Rivy i Pałacu Dioklecjana położony jest park miejski Marjan. To zielone wzgórze jest charakterystyczne dla panoramy Splitu. Widnieje na większości pocztówek i równie często gości na wszelkiego rodzaju pamiątkach.
Jeśli macie ochotę na chwile wytchnienia a spacer po kilkuset schodach was nie przeraża warto wybrać się w to arcyciekawe miejsce.
Wyruszając z Rivy  w kierunku zachodnim  , mija się Plac Franjo Tuđmana (Trg Franje Tuđmana) , Kościół i klasztor Franciszkanów. Spacerując nabrzeżem można natknąć się na starszych panów , którzy w plastikowych miskach z morską wodą trzymają przedziwne stwory. To bardzo popularna wśród wędkarzy zanęta na ryby Veliki Crv- wielki robak. Tnie sie owo stworzonko na mniejsze kawałki , wkłada na haczyk i czeka aż rybka się skusi. I kusi się , sama miałam okazję złowić kilka sztuk.

Veliki Crv

Od  ulicy Marasovića biegną ukryte wśród ogrodów schody , które prowadzą do punktu widokowego. Ukryte wśród oleandrów, drzew laurowych i rozmarynowych żywopłotów wille , wyglądają niczym pogrążone we śnie. Z rzadka pojawiają się tu większe grupki turystów. Na ogół towarzyszem spacerów są wygrzewające się na licznych schodach zwinne jaszczurki.

Wille i ogrody ukryte na zboczach Marjana

Moje pierwsze odwiedziny na Marjanie. wrzesień 2005 roku.

Schody tuż przed punktem widokowym .

Widok na Split z tarasu widokowego .

Z zielonego tunelu wychodzi się na słoneczny taras z którego rozpościera się fantastyczna panorama na Split. Jak na dłoni widać całe historyczne centrum , Rivę i współczesne osiedla a tłem dla miasta  jest majestatyczne pasmo górskie Mosor. Doskonale widać port promowy , morze z niebem tworzą błękitną nierozerwalną całość , na tle której rysują się sylwetki niedalekich wysp. 

Warto zatrzymać się tu na chwilę lub w pobliskiej knajpce " Vidilica" gdzie przy filiżance kawy lub zimnym piwie dalej można cieszyć oczy urokami panoramy. 

Tuż za budynkiem restauracji znajduje się Cmentarz Żydowski. Najstarszy grób pochodzi z roku 1717. Sam cmentarz powstał w 1573 r . Nazwano go Kuća živih - Dom żywych. Wzgórze Marjan było pierwotnie niezalesione. 1852 roku proces zalesiania zaczął się właśnie od terenu cmentarza. Zasadzono sosnę alepską typową dla basenu Morza Śródziemnego. Przez wiele lat teren cmentarza był jedyną zieloną oazą na Marjanie. 

Na budynku restauracji widnieje napis w języku Hebrajskim. Najprawdopodobniej był to tzw dom przedpogrzebowy. 




Od punktu widokowego trasa wiedzie wzdłuż kamiennego ogrodzenia cmentarza.To Šetalište Luke Botića . Droga pnie się pod górę aż do niewielkiego Kościoła. To Crkva sv Nikole Putnika - kościół p w św Mikołaja Podróżnika.

Jest to najstarszy Kościół na Marjanie. W 1219 roku wybudowano go z polecenie mieszkańca Splitu Roko i jego żony Elżbiety. Tuż obok znajduje się kamienna tablica upamiętniająca fundatorów tej niewielkiej świątyni. 

Kościółek wybudowany jest w stylu romańskim , jest tzw kościołem orientowanym , czyli wybudowanym na linii wschód - zachód , w części wschodniej znajduje się absyda z ołtarzem. Od 1362 r do roku 1922 w pobliżu znajdował się dom zajmowany przez zakonników , zburzono do w związku z przebudową drogi i tarasu widokowego                                                                                                                                                                                                                                                                       

                                                                           Kościół św Mikołaja - Crkva sv Nikole

                                                                   Droga od Kościoła św Mikołaja

                                     Droga do Kościoła św Mikołaja . Za murem znajduje stary Cmentarz Żydowski

Z tarasu widokowego rozpościera się widok na port i otwarte morze . Każdego dnia pod czujnym okiem swojego patrona z portu wyruszają statki w bliższe i dalsze rejsy. Sv Nikola - św Mikołaj jest patron nie tylko dzieci ale również biedaków ,  studentów, farmaceutów, piekarzy,  więźniów, handlarzy, podróżników, rybaków i marynarzy , oraz panien na wydaniu. 
Marjan jest często pojawia się w tekstach popularnych piosenek , takich jak np Splitska serenada , którą śpiewa Goran Karan , Marjane, Marjane - Mišo Kovača czy Tedi Spalato - Marjanu ( z tekstem Jakša Fiamengo_
Tuż przy Kościele sv Nikoli na kamiennej  tablicy znajdziecie tekst Luke Botića ku czci tej ukochanej przez mieszkańców Splitu góry. 

Jeśli wpadliście do Splitu tylko przejazdem to tutaj możecie zakończyć spacer , wystarczy schłodzić się wodą z kamiennego źródełka i ruszyć w drogę powrotną. 
Natomiast Ci , którzy dysponują większą ilością czasu i dobrą kondycją powinni wybrać się na dalsze zwiedzanie. 
Co jeszcze ciekawego na Marjanie przeczytacie Tutaj. 

   cdn.