Kalendarz wydarzeń na sezon 2019 , Korčula.

Sezon turystyczny coraz bliżej. Rokrocznie w Korčuli i okolicy odbywa się wiele imprez , które promują region i pozwalają zapoznać się bliżej z kuchnią i tradycjami wyspy.
Imprezy mają charakter cykliczny , w każdym tygodniu znaleźć można coś dla siebie. Nie tylko wydarzenia kulturalne ale również związane z religią.
Oto pierwszy zarys kalendarza na bieżący sezon. Może ulec zmianie.



Zapraszam do zapoznania się z kalendarzem wydarzeń dla miasta Korčuli i nakblizej okolicy

Czerwiec 

01 - 05.06  - Międzynarodowy Art Festiwal (Međunarodni Marco Polo Art festival). Put svile - Put dijaloga Festiwal ma na celu zapoznanie się z najnowszymi trendami w sztuce filmowej , literaturze i muzyce. W imprezie uczestniczą kraje leżące wzdłuż jedwabnego szlaku Azerbejdżan, Bułgaria, Kazachstan, Indie, Indonezja, Iran, Korea Południowa, Chiny, Katar, Rosja , Japonia i Turcja.


W dniach 5 , 12, 19, 26 czerwca  - godzina 18:30. Rotunda przed Bramą Lądową. Okusi Korčule - Smaki Korčuli. Impreza kulinarna promująca miejscowe produkty. Impreza cykliczna. Wstęp wolny


W dniach 6, 13, 20, 27 - w godzinach 21:00 - 22:00 odbywa się pokaz Moreški. Wstęp na teren imprezy płatny : dorośli 100 kn, dzieci 4 -14 lat 50kn , dzieci do lat 4 wstęp wolny. Teren kina letniego znajduje się na lewo od Bramy Lądowej.

13.06 - św Antoniego/ sv Antun , wydarzenie religijne. Msza i procesja do kościoła św Antoniego. Położony na wzgórzu tuż za miastem. wiedzie do niego droga wśród cyprysów. Cyprysowa aleja powstała w XVIII w.

14.06 - Festival Viteških igra / Festiwal tańców rycerskich. W tym roku odbywa się juz po raz szósty. Teńce rycerskie z mieczami są bardzo charakterystyczne dla wyspy. Moreška, Kumpanija i Moštra. Wszystkie tańce są wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego.
Imprezę rozpoczyna parada i pokazy tańców w różnych miejscach w okolicy Starego miasta.

15.06 - Aktivna Hrvatska . Impreza ma na celu promowanie  kultury regularnej aktywności fizycznej i zdrowia.  Pod patronatem Prezydenta Republiki Chorwacji Kolinde Grabar-Kitarović. Szczegóły na stronie  www.aktivnahrvatska.hr


29.06 - Čara (23 km od Korčuli ) obchody z okazji dnia św Piotra. pokazy Kumpaniji , tańców dawnych i wiele imprez towarzyszących.


30.06 - godzina 20:00 Karnawał na połowę roku. Maškarani doček pol Nove Godine. Wielka miejska maskarada , barwne korowody i zabawa do białego rana. Zakończenie imprezy około godz 1 , 1 lipca

Lipiec  

02.07 -  Otok Vrnik.
Tego dnia na tej małej wysepce odbywa się odpust Gospe od škoja , Matki Boskiej od wysepki.
Lokalna impreza religijna. Msza i Procesja

W lipcu pokazy Moreški odbywają się dwa razy w tygodniu w poniedziałki i czwartki
1, 4, 8, 11, 15, 18, 22, 25, 29 w godzinach 21:00 - 22:00 Wstęp na teren imprezy płatny : dorośli 100 kn, dzieci 4 -14 lat 50kn , dzieci do lat 4 wstęp wolny. Teren kina letniego znajduje się na lewo od Bramy Lądowej.

3, 10, 17, 24, 31 - Okusi Korčule. Smaki Korčuli. W lipcu w każdą środę

5, 12, 19, 26 - Wieczór filmowy, pokazy filmów. Projekcje odbywają się na terenie letniego kina na lewo od Bramy lądowej.

2, 9, 16, 23, 30 -  godzina 21: 00 koncerty muzyki klasycznej w katedrze św Marka , wstęp płatny.

11- 28.07 - Korčula centar Europe.  Festiwal literacki ,podczas którego wieczorem zaprezentowane zostaną książki o różnej tematyce, literatura dziecięca, poezja, pokazy filmów i filmów dokumentalnych.Książki chorwackie i w innych językach .

11 - 12.07 Color, run, swim & fun. Impreza sportowa skierowana do dzieci. Wyścigi , zabawy, pływanie i wiele atrakcji dla najmłodszych.

14.07 - Crni otok , bijela vina. Festival vina. - tego chyba tłumaczyć nie trzeba. Festiwal  miejscowych win. Poznacie tu Grka, Posipa czy Rukataca.

16.07 - Žrnovo. godzina 20:00  Moštra. Pokazy tańca z mieczami. Moštra wywodzi się z Žrnova, najczęściej wystawiano je 15 sierpnia Vela Gospa i w dzień św Rocha patrona miasta Postrana.

19.07 - Čara, godzina 21:00 Koncert Melodije Mediterana . Klapa Crnomini

20 - 21.07 - Međunarodni Marco Polo Fest - Festival pisma i vina. Festiwal powstał dla uczczenia 700 -lecia powrotu Marko Polo z podróży. Od wielu lat gromadzi miłośników muzyki i wina z całego świata. Gościł już wiele gwiazd i winiarzy. W przeddzień pierwszego wieczoru festiwalowego odbywa się tzw Fešta od vina gdzie konkurują ze sobą producenci wina z całego świata.

24.07 - świętego Jakuba, Cara. Gospa od Carskog polja , pielgrzymka. Sanktuarium w miejscowości Cara , jest jednym z największych sanktuariów w Chorwacji. Każdego roku gromadzi setki wiernych.

25.07 - Čara . Koncert Marko Perković Thompson

27.07 21:00 Koncert Zorica Kandzić . plac przed kościołem św Justyny

27.07 - 03.08 - Čara, Smokvica. Dani Pošipa. Festiwal wina.
To dni otwartych drzwi w wielu winiarniach. Są doskonałą okazją do degustowania najpopularniejszego i najbardziej rozpoznawanego białego wina z tego rejonu. Szczep Pošip najlepiej udaje się własnie w okolicy Smokvicy. Nie lada gratka dla miłośników wina. Więcej o tradycjach winiarskich na wyspie tutaj

28.07 - Lumbarda - Grk festival vina.

29.07 -  Dzień miasta Korčuli, św Teodora. Dan Grada/ sv Teodora. od 18:00 do 23:00. Msza i procesja z udziałem miejscowych bractw religijnych. Mnóstwo imprez towarzyszących min darmowy pokaz Moreški.

30.07 22:00 Koncert Nina Badrić. Plokata

Sierpień 



1,5,8, 12, 15, 19, 22, 26, 29  -  godzina 21:00 pokazy Moreški. Płatne 100 kn, dzieci 4 - 14 lat 50 kn, do lat 4 za darmo

7, 14, 21, 28 - smaki Korčuli. Rotunda, wstęp wolny

2, 9, 16, 23, 30 - wieczór filmowy , kino letnie tuż koło Bramy lądowej.

6, 13, 20 - koncerty muzyki klasyczne w katedrze św Marka.

5.08 - 20:30  Pupnat. Wydarzenie religijne. Gospa od snjiga. Pokazy Kumpaniji.
           22:00 Koncert. Goran Karan

11.08 - Žrnovo. Makarunada. Wielka kulinarna uczta.To wielkie święto miłośników makaronu. W okolicy Žrnova wytwarza się specyficzny rodzaj makaronu, który podaje się w towarzystwie mięsnego sosu. Zabawy towarzyszące. Degustacje.

15.08 Žrnovo, otok Badija , Vela luka Vela Gospa , wydarzenie religijne. Msze i procesje , pokazy Kumpaniji i Moštry , imprezy towarzyszące.

Wrzesień

2, 5, 12, 19, 26 - pokazy Moreški

4, 11, 18, 25 - Smaki Korčuli


31.07 - 14.09 Korčulanski Barokni Festival. Fantastyczne muzyczne wydarzenie. W otoczeniu zabytków pięknej Korčuli odbywają się koncerty. Światowej klasy muzycy prezentują głównie w okolicznych kościołach muzykę epoki baroku choć nie tylko. Wielkie muzyczne wydarzenie , jedno z ważniejszych na mapie muzycznych festiwali świata


Niedługo powinny się ukazać na blogu kalendarze dla Peljesca i Vela luki. Ten zapewne też jeszcze ulegnie zmianie :)

Lumbardska psefizma czyli Grecy w Lumbardzie.

Lumbarda , położona kilka kilometrów od Korčuli. Słynie z piaszczystych plaż , doskonałego wina Grk a w  niektórych kręgach z pewnego kamienia.
Niewielki pagórek na północ od miasta od wielu lat rozbudza umysły archeologów. To tu odnaleziono jeden za najważniejszych i najstarszych dokumentów, który potwierdza bytność Greków i ich kultury na wyspie.
Historia niezwykłego kamienia zaczyna się w miejscu Koludrt , zwanym również przez miejscowych Gradina ( nie mylić z osadą po drugiej stronie wyspy)

Miejsce w którym odnaleziono psefizmę. 

Božo Kršinić , w czasie prac w miejscu gdzie dawniej była średniowieczna świątynia i klasztor odnajduje kilka kawałków , kamiennej płyty, pokrytych najprawdopodobniej greckim pismem. Był rok 1877.
Tak zaczyna się historia badań archeologicznych trwających od ponad 140 lat.
W latach sześćdziesiątych XX w , prawnuk Božo , odnalazł kolejne 4 kawałki.
Każdy odnaleziony fragment pozwala układać te niezwykłe puzzle w logiczną całość , która wiele mówi o początkach greckiej kolonizacji w tym regionie.
Greków do emigracji zmusiła sytuacja ekonomiczna na ich własnych ziemiach ( nie będziemy się tym tematem zajmować, zachęcam jednak do poczytania ).
Na terenie dzisiejszej Chorwacji pojawili się w IV - III w przed Chrystusem. Zakłada się, że najstarsza kolonia powstała na Visie (Issa) , którą zasiedlili Grecy z okolic Syrakuz, był to rok 386 p.n.e.
Kolejna kolonio powstała na wyspie Hvar (Pharos) około roku 384.
Później Grecy zakładali kolonie na lądzie , Split (Salona) , Trogir i dalej.
Uważa się, że kolonia grecka w Lumbardzie powstała jeszcze wcześniej niż ta na Visie. Jej członkowie pochodzili najprawdopodobniej z Korfu (Korkira).
Grecy na Korčuli mieli dwa ośrodki , jeden we wspomnianej już Lumbardzie , drugi w okolicy Vela luki.
Dowodem na istnienie koloni jest właśnie Lumbardska psefizma/ Lumbarajska psefizma, świadczy ona jednak o tym, że dotarli tu osadnicy z Visu , nie stanowi jednak dowodu na istnienie wcześniejszej kolonii. Wciąż jeszcze nie określono do końca okresu z którego pochodzi. Jednym z pierwszych badaczy niezwykłego kamienia był Brunšmid, który na podstawie analizy paleograficznej datował jej powstanie na wiek IV przed Chrystusem.
W 1965 roku Duje Randić - Miocević wysnuł tezę, że kamień jest przynajmniej o wiek młodszy niż zakładano. Sugerował się, tym , że kolonizacja tego regionu miała miejsce w III w p.n.e.

Sporo w kwestii wieku i tłumaczenia tekstu może wnieść odkryty w maju 2018 roku fragment. Ten kawałek o wymiarach 30 x 15 cm , stanowi najważniejszy jak dotąd fragment tej archeologicznej układanki. Przez naukowców zajmujących się badaniem nazywany jest kluczem. Jest to prawy górny róg. Odnaleziono go zupełnie przypadkiem w czasie prac archeologicznych przy drugim niezwykłym zabytkiem, cysterny z okresu hellenistycznego.

Pierwszego tłumaczenia tekstu na podstawie odnalezionych kawałków , podjął się Josip Brunšmid w 1898 roku. Tekst był pełen niedomówień , własnych interpretacji. To co odczytano z kamienia , uzupełniano na podstawie innych znanych greckich dokumentów z późniejszych okresów. Każdy kolejny kamień zmieniał pierwotne tłumaczenie i uzupełniał te miejsca , w których tekstu jedynie się domyślano.
Z odnalezionych do tej pory części , wiadomo, że dokument wyryto w miejscowym wapieniu o czerwono - brązowej barwie. Tablica wysoka jest na 1,08 m , grubości 0,13 m. Szerokość tekstu to 0,69 m. 

Neka je sa srećom. Za hijeromnamona Praksidama 

[Mahaneja mjeseca utvrđen je ugovor 

o osnivanju naseobine između]isejaca te Pila 

i njegova sina Daza. Ovo [su osnivači 

naseobine ugovorili] i narod odlučio: da oni 

koji su prvi [zauzeli zemlju] i obzidali grad dobiju 

posebno zemljište za gradnju kuće 

unutar utvrđenoga grada, posebno s dijelom, 

a od zemlje koja je [izvan grada] da isti dobiju

 odvojeno prvi ždrijeb odvojeno zemlje od tri pletra,

 a od ostale dijelove; da se zapiše [kakav je ždrijeb i kakav dio] 

svaki dobio; u trajnom posjedu neka bude njima i 

[njihovim potomcima] jedan pletar i pol po svakom

e; kasniji doseljenici neka dobiju 

od [neraspodijeljene zemlje u polju] četiri i pol pletra; 

da se [vlasti zakunu da neće nikad] 

ni grad ni zemlju ponovo dijeliti; 

ako netko od vladajućih nešto predloži ili se pak netko složi ili se 

pak netko složi protiv ove [psefizme], taj neka 

potpadne pod atimiju, a imetak njegov nek postane narodnim 

vlasništvom; nekažnjen nek ostane [onaj koji ga ubije]……… 

Ovi su dobili zemlju i obzidali grad: 

………… ………… ………… 

Dimani Hili Pamfili

Lumbardska psefizma to najstarszy i najważniejszy dokument grecki na terenie Chorwacji. Nie jest to dokument o osadnictwie a akt prawny , który reguluje wzajemne stosunki pomiędzy miejscowymi a ludnością napływową.
Słowo psefizma pochodzi z greki i oznacza decyzję , na ogół jakiegoś zgromadzenia, które staje się prawem .
Dokument ma wyraźny podział na dwie części.
Pierwsza to wniosek a raczej decyzja Zgromadzenia o kolonizacji i podziale ziem. Część druga zawiera listę członków koloni z podziałem na plemiona (Dimanimów, Hilimów i Pamfilimów). Na liście wymieniono 158 osób czy raczej tyle udało się odczytać.
Na początku znajduje się powitanie oraz najprawdopodobniej data zawarcia porozumienia. z tego co zrozumiałam , to metoda określenia czasu , wg zasady stosowanej przez osadników pochodzących z Visu.
Porozumienie zawarto pomiędzy Issajakami (czyli pochodzącymi z Visu) a przedstawicielami Ilirów (najprawdopodobniej arystokracji czy właścicieli ziemskich) znanych jako Pila i Daza. Brak bliższych informacji na temat kim byli owi Ilirowie , zakłada się, byli to ojciec i syn.
Dokument dowodzi, że porozumienie zawarto zawarto za zgodą obu stron i w demokratyczny sposób.
Zapis określa , komu i w jakiej ilości należy się ziemia pod uprawę, zawiera również wytyczne dotyczące dziedziczenia.
Psefizma jest niezwykle ważna nie tylko dla archeologów czy historyków. Dla geodetów to pierwszy dokument mówiący o podziale ziem wg siatki, dla prawników pierwszy taki dokument stanowiący o prawie własności.

Gdzie zobaczyć to niezwykłe znalezisko?
Oryginał znajduje się w Zagrzebiu, gdzie wciąż jest badany. Kopię znaleźć możecie w Muzeum Miasta Korčuli.

Stanowisko archeologiczne wciąż jest czynne , działają tam obecnie dwie ekipy badaczy. Jedna zajmuje się badaniami nad średniowiecznym klasztorem , druga przeszukuje teren aby odnaleźć kolejne części greckiej układanki.
Wokół odkrytej tam cysterny wciąż odnajdywane są przedmioty z ceramiki i kamienia.
Już niedługo ułożona ponownie psefizma , zostanie zaprezentowana w Atenach.

Jeśli tekst wydał wam się interesujący , to proszę o udostępnianie .

Informacje zaczerpnęłam z pracy 
"Lumbardska psefizma najstariji dokument o podjeli zemlje u Hrvatskoj iz početka 4. ili 3. stoljeća pr. Kr " autorstwa Miljenko Solarić i Nikola Solarić. Geodetski fakultet Sveučilišta u Zagrebu, Zagreb